عبدالسلام بن صالح مشهور به خواجه اباصلت هِرَوی(حدود ۱۶۰-۲۳۶ق) از اصحاب امام رضا(ع) که از آن حضرت روایاتی نقل کرده است. اباصلت، از راویان حدیث سلسلهالذهب و همچنین راوی چگونگی شهادت آن حضرت به دست مأمون عباسی است. خواجه اباصلت در ۲۳۲ق یا ۲۳۶ق در زمان حکومت طاهر بن عبد الله بن طاهر، در خراسان، درگذشت. آرامگاه خواجه اباصلت هروی در کنار جاده مشهد ـ تهران فاصله ۱۰ کیلومتری مشهد واقع شده است.
تصویر زیبا از آرامگاه خواجه اباصلت هروی
جد اعلای عبدالسلام در هرات زندگی می کرد. وی در یکی از جنگها اسیر و به حجاز برده شد و برده عبدالرحمان بن جندب شدند. پدران او در مدینه زندگی می کردند و او در مدینه منوره متولد شده است. وی برای به دست آوردن احادیث و سخنان گهربار اهل البیت پیامبر(ص) مسافرتهای زیادی را انجام داده ، مدتی در بغداد ، حجاز ، کوفه ، یمن ، نیشابور و دیگر شهرهای خراسان به سر برده است خواجه اباصلت در علم حدیث مقامی بلند و ارجمند پیدا کرده بود.
تاریخ اسلام ایشان را گاهی غلام، برده، محدث، متکلم و راوی بسیار مشهور و دانشمند مینامد و در برخی از متون ایشان را از ثروتمندانی که علما را مینواخته است معرفی کردهاند.
داخل آرامگاه خواجه اباصلت هروی
از گفتههای تاریخ نویسان درباره خواجه اباصلت چنین بر میآید که وی با اینکه دانشمند و غنی بوده است آنقدر به امام رضا (ع) نزدیک بوده که گاهی سمت خدمتکاری وی را بر عهده می گرفته است. همین خصوصیت موجب محبوبیت خاص ایشان در نظر شیعیان شده است. زائرین قبل از آنکه به شهر بیایند و به خدمت امام رضا (ع) برسند، بر سر مزار ایشان مدتی توقف میکنند و به این بنده صالح و پرهیزکار خدا درود میفرستند.
آرامگاه خواجه اباصلت هروی را حاج محمد علی درویش احداث کرده است که در حال حاضر توسط اداره اوقاف و امور خیریه خراسان اداره می شود.در حدود سال های ۱۳۱۰ و ۱۳۵۲ هجری شمسی مرمت ها و الحاقی بنا صورت گرفت و در سال های اخیر بنای آرامگاه با زیر بنای ۹۲۰ متر مربع با شیوه جدید بازسازی شده است و نمای ضریح به نام امام رضا (ع) به صورت هشت ضلعی طراحی و ساخته شده است . دیواره های داخلی گنبد آیینه کاری است و در زیر سقف دورتادور رسمی بندی دارد.
تصویری زیبا از مسجدخواجه اباصلت هروی
پیرامون آن خدمات رفاهی، رستوران، چایخانه، بخش اداری تجاری و پارکینگ برای زائرین فراهم کرده اند.
در زمان های گذشته عده ای برای نزدیکی به خواجه اباصلت هروی همان طور که از سالها قبل رسم بوده است وصیت می کردند در اطراف آرامگاه خواجه دفن شوند. یکی از سنگ قبرها تاریخی در آرامگاه خواجه اباصلت متعلق به درویش به نام علی متوفی مربوط به سال ۷۲۶ هجری قمری است.
استان خراسان رضوی، مشهد، جاده مشهد به فریمان
گردشگران و زائرین تور مشهد در سفر به این شهر میتواند مدتی از زمان خود را برای بازدید از این آرامگاه کنار بگذارند.